ԵՐԵՎԱՆ, 2 օգոստոսի./Նովոստի–Արմենիա/. Արցախի խոհանոցն առանձնանում է համեղ ավանդական ճաշատեսակներով, որոնք կզարդարեն ցանկացած զբոսաշրջիկի հանգիստն այդ չքնաղ վայրում։
Առաջարկում ենք Արցախում տարածված ամառային ճաշատեսակների լավագույն եռյակը։
1. Ժենգյալով հաց
Ժենգյալով հացն արցախյան խոհանոցի ինքնատիպ այցեքարտն է։ Սիրահարները ժենգյալով հացն ուտում են մածունով և անպայման տաք վիճակում, քանի որ այդ կերպ զգացվում է նրա ամբողջական համն ու հոտը։ Ժենգյալով հացը շատ համեղ է կարմիր գինու հետ։ Հատկանշական է, որ ժենգյալով հացը լցոնում են 7–ից մինչև ավելի քան 20 տեսակի կանաչեղենով` կախված սեզոնից։
Բաղադրիչներ
- ցորենի ալյուր – 1 կգ
- ջուր – 600 մլ
- կընձմընձյուկ
- ճարճրուկ
- պռավու պորտ (պառավի պորտ)
- սըմսըմոկ
- անտառի մանուշակ
- համեմ
- բազուկի տերևներ
- սպանախ
- ավելուկ
- թրթնջուկ
- թալ
- կակաչի տերևներ
- եղինջ
Պատրաստման եղանակը
Ալյուրից, ջրից և աղից պատրաստել խմոր։ Լվանալ կանաչեղենը, կտրատել հնարավորինս մանր։ Խմորից առանձնացնել գրեթե բռունցքի չափի փոքր կտոր և գրտնակել այնքան, որ դառնա բարակ բլիթ։ Առանձին ամանի մեջ դնել մի փոքր կանաչի, ավելացնել աղ, աղացած պղպեղ և ձիթայուղ։ Լցոնի մի մասը դնել գրտնակած բլիթի մեջտեղը, երկու ծայրից կպցնել։ Արդեն փակած խմորը զգուշորեն գրտնակել և տապակել երկու կողմից տաք վառարանում կամ տապակի մեջ։
Կարևոր. չի կարելի ամբողջ կանաչեղենը միանգամից աղ անել, քանի որ կանաչեղենի ջուրը դուրս կգա։
2. Բրնձով թանապուր
Մածունով պատրաստվող այս կաթնաթթվային ճաշատեսակը շատ լավ թարմացնում է շոգ եղանակին։ Տաք թանապուրը շատ օգտակար է մրսածության և մարսողական խնդիրների դեպքում։
Թանապուրն ընդհանրապես եփում են ձավարից, սակայն բրնձով տարբերակը համարվում է ավելի թեթև։
Բաղադրիչներ
- մածուն – 1 լիտր
- ջուր – 750 գր
- ձու – 1 հատ
- բրինձ – 4 ճաշի գդալ
- կանաչեղեն – համեմ, սամիթ , անանուխ
Պատրաստման եղանակը
Կաթսայի մեջ խառնել մածունն ու ձուն, հարել մինչև միատարր զանգված դառնալը։ Ավելացնել ջուրը ու դնել միջին կրակի վրա։ Կարևոր է թանապուրն անընդհատ խառնել, հակառակ դեպքում զանգվածը կկտրվի և կփչանա։ Հենց սկսի եռալ պետք է ավելացնել լվացած բրինձն ու իջեցնել կրակը` շարունակելով եփել մինչև բրինձը փափկի։ Վերջում աղ անել ու ավելացնել մանր կտրատած կանաչեղենը։
3. Պորտուլակով սառը աղցան
Պորտուլակը, որը Հայաստանում ավելի հայտնի է որպես դանդուռ, բավականին տարածված և ագրեսիվ մոլախոտ է, սակայն այն շատ հաճախ է օգտագործվում հայկական խոհանոցում։ Դանդուռը հարուստ է օգտակար նյութերով և միկրոէլեմենտներով։ Այն պարունակում է C վիտամին, սպիտակուցներ, շաքար։ Պորտուլակն ունի նաև հակաբորբոքային և բուժիչ ազդեցություն աղեստամոքսային տրակտի բորբոքումների և մաշկային խնդիրների դեպքում։ Պորտուլակը նաև ունի թեթև լուծողական ազդեցություն։
Առաջարկում ենք համեղ և օգտակար աղցանի պարզ բաղադրատոմս.
Բաղադրիչներ
- պորտուլակ
- ջուր
- սխտոր
- քացախ
Պատրաստման եղանակը
Մաքրած և լվացած պորտուլակը դնել եռման ջրի մեջ ու եփել մի քանի րոպե, ցանկության դեպքում ավելացնել հոն կամ թթու լավաշ։ Եռացնել ու վերցնել կրակի վրայից, երբ պորտուլակի գույնը մի փոքր բացվի, դնել մաղի վրա և թողնել, որ հովանա։ Այնուհետև պորտուլակին ավելացնել աղ, մանրացված սխտոր և քացախ։ Բարի ախորժակ
