ԵՐԵՎԱՆ, 16 օգոստոսի./Նովոստի-Արմենիա/. Հոնն ամենաօգտակար հատապտուղն է, որը Հայաստանում գնահատվում է ինչպես մասուրը և կիտրոնը: Նրա զարմանահրաշ հատկությունները և վիտամինային բաղադրությունը հայտնի են հին ժամանակներից և մինչ օրս ակտիվորեն օգտագործվում են հայ տնային տնտեսուհիների կողմից:
Երկակյաց հատապտուղ
«Հոն» անվանումը ունի թուրքական ծագում և թարգմանաբար նշանակում է «կարմիր»: Այս փոքր հատապտուղներն ունեն վառ արտահայտված թթու համ և հասունանում են սեպտեմբերին: Հոնի բերքահավաքի ժամանակահատվածը տատանվում է օգոստոս-հոկտեմբեր ամիսների միջև: Ի դեպ, նշենք, որ հանդիպում են հոնի սպիտակ և դեղին պտուղներ:
Հոնի թուփը երկար կյանք ունի, այն կարող է աճել մինչև 200 տարի: Նրա հայրենիքը Կովկասի տարածաշրջանն է, բայց հատապտուղը տարածված է նաև Կենտրոնական Եվրոպայում:
Բուժիչ հատկություններ
Հոնի բաղադրության մեջ կան արժեքավոր միկրոէլեմենտներ` երկաթ, նատրիում, կալիում, մագնեզիում, ֆոսֆոր, կալցիում, ինչպես նաև վիտամին C։ Դրա շնորհիվ հոնի հյութը կամ թուրմն ունեն հակաբորբոքային և ջերմիջեցնող հատկություններ, նվազեցնում են գլյուկոզի և խոլեստերինի մակարդակը, բարձրացնում են իմունիտետը և օգնում վերականգնվել շնչառական հիվանդություններից հետո։
Հայտնի է, որ թարմ հոնով կամ հոնի մուրաբայով թեյը թեթևացնում է մրսածության և ՍՇՎԻ ընթացքը, բարելավում է նյութափոխանակությունը: Հատապտուղները խորհուրդ են տրվում աղեստամոքսային հիվանդություններ, արթրիտ, սակավարյունություն և մաշկի հիվանդություններ ունեցող մարդկանց:
Հայաստանում հոնից պատրաստում են հիանալի կոմպոտներ, մուրաբաներ, օշարակներ, այն նաև չորացնում են և սառեցնում:
Հոնի մուրաբա
Մուրաբա պատրաստելու համար հարկավոր է 1 կգ հոն, 1 կգ շաքարավազ և մի բաժակ ջուր: Խորը թասի մեջ խառնել ջուրն ու շաքարավազը և օշարակ եփել: Այնուհետև ավելացնել հոնը և եփել ևս մեկ ժամ: Մուրաբան պետք է մեկ օր թողնել փակ կափարիչի տակ, իսկ հաջորդ օրը ևս մի փոքր եփել մինչև պատրաստ լինելը: Դժվար չէ ստուգել մուրաբան պատրաստ է, թե ոչ: Փորձառու տնային տնտեսուհիները խորհուրդ են տալիս մի փոքր մուրաբա լցնել հարթ մակերեսի վրա և մեջտեղով գդալ սահեցնել: Եթե զանգվածը բավականաչափ թանձր է, ապա գդալի գիծ կմնա, իսկ եթե զանգվածը չափազանց ջրիկ է, ապա մուրաբան դեռ պատրաստ չէ:
