Food&Wine-ը սկսում է հոդվածների շարք, որոնցում անդրադառնալու ենք բանջարեղենի կամ մրգի տեսակներին` ներկայացնելով այդ մթերքի կալորիականությունը, օգտակար և վնասակար հատկությունները, հակացուցումները։
Եվ այսօր մեր օրվա մթերքն է նարինջը։
Հոգնածություն, աշխատունակության նվազում, տրամադրության անկում, քնկոտություն, հաճախակի մրսածություն… այս ամենը կարող է առաջանալ լարված առօրյայում վիտամին C-ի անբավարարության հետևանքով: Նման իրավիճակում ձեզ կօգնի հաճելի բույրով ու համով նարինջը:
Նարինջն ունի բազմաթիվ օգտակար հատկություններ, որոնք հայտնի են ավանդական բժշկության մեջ: Մենք առանձնացրել են, թե ինչպես ճիշտ ուտել միրգը, և ովքեր պետք է զգուշությամբ վերաբերվեն դրան:
Նարնջի մասին
Նարինջն ամենահայտնի և տարածված ցիտրուսային մրգերից է: Պտուղներն աճում են մշտադալար ծառին: Նարնջի ծաղիկները մեծ են, հաճելի հոտով: Ըստ որոշ բուսաբանների՝ նարինջը կարող է լինել պոմելոյի և մանդարինի հիբրիդ:
Սկզբում նարնջի ծառը լրիվ ուրիշ տեսք ուներ։ Այն ցածր էր, փշոտ և ուներ դառը ու թթու պտուղներ։ Դրանք չէին ուտում, բայց մշակում էին ծառերը, քանի որ դրանց պտուղները գեղեցիկ էին։ Այս ամենը եղել է Չինաստանում մ.թ.ա. 2300 տարի առաջ։ Չինացիներն աստիճանաբար խաչասերում էին ավելի վառ և քաղցր պտուղներով ծառերի հետ և ստանում նոր սորտեր։
Նարնջի հիմնական մատակարարները արևադարձային և մերձարևադարձային կլիմայով երկրներն են `Հնդկաստան, Չինաստան, Բրազիլիա, ԱՄՆ: Ցուրտ կլիմա ունեցող երկրներում նարինջ կարելի է աճեցնել միայն ջերմոցներում, քանի որ ծառերը սառչում են դրսում:
Կալորիականություն
100 գրամ նարնջում – 43 կկալ
սպիտակուց -0,9 գրամ
ճարպեր – 0,2 գրամ
ածխաջրեր – 9 գրամ
Օգտակար հատկություններ
Նարինջը չափազանց օգտակար է և հարուստ վիտամիններով: Այն պարունակում է մեծ քանակությամբ վիտամիններ ՝ C, A, E, B:
Նարնջում առկա մանրաթելերն օգնում են ստամոքսի և աղիների տարբեր հիվանդությունների դեպքում: Բացի այդ, ախորժակը բացելու համար նարնջի հյութը խմում են սննդի հետ, ինչն էլ օգնում է, որ հիվանդության ժամանակ ճիշտ սնվես:
Եթե մրսածության ժամանակ կես նարինջ ուտեք, ապա թուլությունն ու ջերմությունը աստիճանաբար կնվազեն, և դուք ավելի արագ կապաքինվեք:
Կեղևը պարունակում է եթերայուղեր, որոնք հաճախ ավելացվում են տարբեր քսուքների մեջ: Նարնջի յուղն ունի հանգստացնող ազդեցություն և միաժամանակ բարելավվում է տրամադրությունը: Վիճակագրության համաձայն, նարնջի հոտը երրորդ ամենահայտնի բույրն է:
Նարինջը պարունակում է մեծ քանակի կենսաբանական ակտիվ նյութեր: Դրանք են շաքարը (ֆրուկտոզա և գլյուկոզա), կալիումը, մագնեզիումը, ֆոսֆորը, կալցիումը, երկաթը, մանրաթելը, կիտրոնաթթուն, եթերայուղերը: Նարինջը պարունակում է ֆլավոնոիդներ`հակաօքսիդանտներ:
Վնասակար հատկություններ
Ցանկացած ցիտրուսային միրգ ալերգեն է: Նարինջն ունի բարձր թթվայնություն, ինչը վնասակար է ատամի էմալին։ Նրանց համար, ովքեր խնդիրներ ունեն էմալի հետ և էմալի ոչնչացման վտանգը մեծ է, ավելի լավ է նարինջ ուտելուց հետո բերանը ողողեն: Կարելի է հյութը խմել ձողիկով՝ ատամները պաշտպանելու համար:
Բացի այդ խորհուրդ չի տրվում դատարկ ստամոքսին խմել թարմ քամած նարնջի հյութ կամ ուտել նարինջ, քանի որ դա կարող է հանգեցնել ստամոքսի խոցի, գաստրիտի, ստամոքսահյութի բարձր թթվայնութան:
Շաքարավազի բարձր պարունակության պատճառով նարինջը խորհուրդ չի տրվում գիրության հակում ունեցող մարդկանց և շաքարային դիաբետով հիվանդներին:
Հակացուցումներ
Նարինջն ամենաարտահայտված ալերգեններից է սննդային ալերգիայի հակված մարդկանց համար: Նարնջի նկատմամբ զգայունության բարձրացման հետևանքով կարող է առաջանալ ցան, մաշկի գրգռում, քոր, լորձաթաղանթի այտուցվածություն, որովայնի ցավ, աղիքային ցավեր:
Հետևաբար, երեխաներին նարինջ կերակրելիս պետք է շատ զգույշ լինել, հատկապես մինչև երեք տարեկան: Ինչպես նաև հղի և կերակրող կանայք պետք է դադարեցնեն նարնջի հաճախակի օգտագործումը:
Բացի այդ, խորհուրդ չի տրվում նարինջ ուտել ծանր սնունդ օգտագործելուց անմիջապես հետո, քանի որ դա կարող է մարսողության խանգարում առաջացնել:
Նարինջը հակացուցված է ստամոքսի և տասներկումատնյա աղիքի խոց ունեցող մարդկանց, աղիքային խանգարումների և բարձր թթվայնության, ինչպես նաև սուր նեֆրիտի (սուր երիկամային հիվանդություն-խմբ.) դեպքում:
Ինչպես արդեն նշեցինք, նարինջն օրգանիզմի համար կարող է ունենալ ինչպես դրական, այնպես էլ բացասական ազդեցություն: Նարնջի հյութն ունի երիտասարդացնող ազդեցություն: Այն բարելավում է ուղեղի աշխատանքը, բարձրացնում դիմադրողականությունը, բարելավվում է ախորժակը:
Առողջ եղեք…
