Food&Wine-ը այս շաբաթ ևս ներկայացնում է բանջարեղենի կամ մրգի տեսակներ` անդրադառնալով դրանց կալորիականությանը, օգտակար և վնասակար հատկություններին, հակացուցումներին։
Այս անգամ մեր օրվա մթերքը խնձորն է: Խնձորն իսկապես յուրահատուկ միրգ է, որը կարող է ոչ միայն օգտակար լինել, այլև վնասակար։ Այսօր կպատմենք խնձորի մասին ամենահետաքրքիրն ու օգտակարը:
Խնձորի մասին
ԱՄՆ-ի Կոռնելի համալսարանի գիտնականները պարզել են, որ խնձորի մզվածքն արդյունավետորեն արգելափակում է քաղցկեղածին բջիջները: Խնձորի կեղևը պարունակում է առավելագույն քանակությամբ առողջարար նյութեր։ Հետևաբար, խորհուրդ է տրվում խնձորն ուտել առանց կեղևազրկելու:
Խնձորի բաղադրությունը բացառիկ է, այս միրգը պարունակում է մինչև 90% ջուր և մոտ 20% սննդարար նյութեր։ Կանաչ խնձորներն ավելի օգտակար են, քան կարմիրները: Դրանք պարունակում են ավելի արժեքավոր նյութեր։ Բացի այդ, խնձորը ալերգիա չի առաջացնում, ուստի այն խորհուրդ է տրվում տալ նույնիսկ ամենափոքր երեխաներին և հղիներին։
Աշխարհում խնձորի ավելի քան յոթ հազար տեսակ կա, բայց դրանցից միայն մոտ հարյուրն է վաճառվում:
Կալորիականություն
- 100 գրամ խնձորում - 47 կկալ
- Ածխաջրեր – 9.8 գրամ
- Սպիտակուցներ - 0,4 գրամ
- Շաքար-19 գրամ
- Ճարպեր-0.4 գրամ
Օգտակար հատկություններ
Խնձորը հարուստ է երկաթով, և խնձորի կանոնավոր օգտագործումը բարձրացնում է հեմոգլոբինի մակարդակը, որն օգտակար է սակավարյունության և մեծ քանակությամբ արյուն կորցնելուց հետո։
Խնձորն օգնում է սթրեսի և հոգնածության դեպքում, ամրապնդում է սրտանոթային համակարգը և բարելավում ուղեղի աշխատանքը, ինչը պայմանավորված է հանքանյութերով՝ մագնեզիում, ֆոսֆոր, կալցիում, կալիում, սելեն և յոդ, ինչպես նաև C, B1, B2, PP, E վիտամիններով:
Առավել օգտակար են թթու խնձորները, որոնք հարուստ են վիտամին C-ով։ Նման խնձորները բարենպաստ ազդեցություն են ունենում իմունային համակարգի վրա, ամրացնում են արյան անոթների պատերը, նվազեցնում են դրանց թափանցելիությունը թունավոր նյութերի համար, վերացնում են այտուցները և նպաստում են արագ վերականգնմանը հիվանդանալուց հետո։
Վնասակար հատկություններ
Արյան մեջ շաքարի բարձր մակարդակ ունեցող մարդիկ պետք է իմանան, որ կարմիր և դեղին տեսակներն ավելի շատ շաքար են պարունակում և ունեն բարձր գլիկեմիկ ինդեքս։
Բրիտանացի ատամնաբույժների հետազոտության համաձայն՝ պարզվել է, որ այն մարդկանց մոտ, ովքեր մեծ քանակությամբ խնձոր են ուտում կամ պարբերաբար մեծ քանակությամբ խնձորի հյութ են խմում, ատամի էմալը բավականաչափ վնասվում է։ Պարզվել է, որ այս մրգի օգտագործումն ավելի քան երեք անգամ ավելացնում է ատամների պաշտպանության բաղադրության խախտման ռիսկը։ Խնձորի սերմերը պարունակում են կապտաթթու, որը թունավոր նյութ է։
Հակացուցումներ
Խնձորը հակացուցված է սննդային ալերգիայի, աղեստամոքսային տրակտի գերզգայունության դեպքում։ Գաստրիտ և տասներկումատնյա աղու խոց ունեցող մարդիկ կարող են խնձոր ուտել միայն սահմանափակ քանակությամբ։ Սրտանոթային համակարգի խնդիրների դեպքում խորհուրդ է տրվում խուսափել կարմիր խնձորից։
Բջջանյութի մեծ քանակությունը կարող է առաջացնել աղեստամոքսային տրակտի խանգարումներ, հատկապես, եթե արդեն կա խոց, գաստրիտ, այս դեպքերում ևս խնձոր ուտելը հակացուցված է: Նշենք նաև, որ երիկամների, լյարդի և սրտանոթային հիվանդությունների դեպքում օգտակար են խնձորի քաղցր տեսակները, ճարպակալման, դիաբետի դեպքում՝ թթու տեսակները։
